Istanbulun Irgatlari, Osmanli Imparatorlugunun günbatiminda, farkli milliyetcilikler arasindaki rekabetci catismalara teslim olmayan alternatif bir ufuk ihtimalini, Istanbulun ilk sosyalist örgütlenmesi sayilabilecek bir kümenin faaliyetleri araciligiyla okuyucuya sunuyor. II. Mesrutiyet Istanbulunda özgün bir isci sinifi örgütlenmesi cabasi yürüten, agirligini Rumlarin olusturdugu Türkiye Sosyalist Merkezi ve asil olarak da Haziran 1910da yayimlamaya basladigi onbes günlük gazetesi O Ergatis Irgat bu calismanin odaginda yer aliyor. Faaliyette bulundugu kisa dönemde Istanbulda yabana atilamayacak bir isci faaliyeti yürüten bu sosyalist küme, Imparatorluk baskentinde yeni bir grev dalgasinin ortaya cikisinda önemli rol oynayarak, gerek Türkiye gerekse de Yunanistanda izleyen yillarda etkin olacak bir isci aktivistleri kusagi yaratmayi basarmistir.
Istanbulun ilk 1 Mayis kutlamasindan, enternasyonal konferanslara, Osmanli meclisindeki sosyalizm tartismalarindan tabandan isci örgütlenmeleri insasi cabalarina, okur bulusmalarindan grevlere, Bomontinin cocuk iscilerinden ilk sosyalist kadin örgütlenmesine, sosyal demokrasiden anarko sendikalizme, Bulgar sosyalistlerinden IWW militanlarina, Istanbuldan, Selanike, Sofyaya, Atinaya, Berline ve hatta Chicagoya, Türkiye Sosyalist Merkezi genis bir zemine yayilacak bir tecrübeye basilan ilk adimi teskil ediyor.
Istanbulun Irgatlarinda berber ciraklari, marangozlar, simitciler, matbaacilar, kunduracilar, terziler, semsiye iscileri, ögretmenler, liman iscileri Ergatisin sayfalarindan, Istanbulun isliklerine, atölyelerine ve sokaklarina tasiyor, II. Mesrutiyet döneminin isci hareket ve örgütlenmelerinin faili ve tanigi olarak ezilenlerin geleneginde unutulmus bir sayfayi gözlerimizin önüne seriyorlar.
Türkiye iscileri, Ermeniler, Yahudiler, Rumlar ve Türkler, elinizi verin, is kollarinizdaki sendikalarda sosyalistce birlesin; cünkü o görkemli cikarlarinizi ancak böyle müdafaa edebileceksiniz.
